
آموزش های قرآنی و دینی (24)
محمود لطفینیا، پیشکسوت و قاری بینالمللی کشورمان، با اشاره به اهمیت نقش مساجد در جامعه اسلامی گفت: اهل ایمان باید محورهای اصلی رشد ایمان در انسانها را بشناسند و ائمه جماعات مساجد در این حوزه نقش مؤثری میتوانند ایفا کنند. وی با اشاره به منویات مقام معظم رهبری در خصوص فعالیتهای قرآنی در مساجد تصریح کرد: مساجد باید به قطبهای قرآنی تبدیل شوند و علما نیز در سیره عملی و…
تربیت کودک در تعالیم اسلامی ابعادی وسیع دارد و علاوه بر این که برای دوران پیش از تولد دستورات مؤکّدی دارد، برای دوران بعد از تولّد (شیرخوارگی، نوپایی، نوباوگی و…) نیز توصیه هایی می نماید. یکی از غرایزی که خداوندِ حکیم در باطن کودک قرار داده، تمایل به بازی است. عوامل کودکانه ی طفل (که سرشار از مایه ی کار و نیروهای متراکم و لب ریز از نشاط و شادابی است) اقتضا…
آنچه در امر تربیت مهم و اساسی است ارائه شیوه های اطمینان بخش تربیتی است که ضمن در برداشتن همه ابعاد زندگی انسان او را به سعادت حقیقی که همان مقام قرب الهی است نائل گرداند و بی شک چنین شیوه های تربیتی جز از سیره قولی و عملی اسوه های راستین دین یعنی معصومین(علیهم السلام) میسر نیست. بدین جهت ضروری می نماید که زندگانی معصومین(علیهم السلام) را بطور کامل…
بحث ارتباط دین و تربیت از دیرزمان همواره مورد توجه بوده است. نگاه به تربیت از زاویه دین و حاکمیت نوعی آرمانخواهی در مکاتب تربیتی قرون گذشته یگانه شاخصه غیرقابل تردید بوده است، تا جایی که هرگز احساس تقابل میان دین و تربیت نمی شده است. اما پس از غرور حاصل از خیزش انسان به سوی علم و وانهادن جانب دین، این امر با سؤال جدی مواجه شد، تا جایی…
نوشتاری که پیش رو دارید، گزارشی اجمالی از فرایند تربیت دینی فرزندان است که پس از اشاره به ابعاد مختلف دوران کودکی و نوجوانی، به بیان حقوق فرزندان، مسئولیت های والدین و عوامل دین گریزی جوانان می پردازد . امید آن که نوشته حاضر مورد توجه برنامه ریزان و عموم دست اندرکاران تهیه مجموعه های تربیتی در صدا و سیما قرار گیرد . واقعیت ها و بایسته ها یکی از…
احساس ضعف شخصیت، نه فقط بزرگسالان را رنج می دهد و به ناهنجاری رفتاری وا می دارد، کودکان را نیز دچار مشکل می کند. بعضی می پندارند چون کودک پیکری کوچک تر از بزرگسالان دارد، شخصیت خود را هم کوچک می پندارد؛ حال آنکه چنین نیست و چه بسا بی توجهی به شخصیت کودکان زیانبارتر از بی توجهی به شخصیت بزرگسالان باشد. زیرا احساس ضعف شخصیت در کودکی سبب بروز…
در فرآیند تربیت دینی، قاعده ی الزام متربی به رعایت تکالیف دینی جایگاه بسیار مهمی دارد که تاکنون کمتر بدان پرداخته شده است. در این مقاله با استناد به آیات و روایات به بحث و بررسی در لزوم، شرایط، ماهیت، قلمرو و پیامدهای ناشی از عدم رعایت یکی از گونه های الزام (الزام والدین نسبت به فرزند خود در رعایت تکالیف الهی) پرداخته شده است. نتیجه ای که از مباحث…
در گفت وگو با: حجة الاسلام دکتر محمدجواد زارعان و آقای دکتر ایرج شگرف نخعی اشاره جایگاه تربیت دینی در ساختار نظام آموزش و پرورش از جمله موضوعات به روز، مهم و دوران ساز جامعه اسلامی ماست، حذف معاونت پرورشی از وزارت آموزش و پرورش در نظام اسلامی، تنش های زیادی را برانگیخت. بدین منظور، نشریه معرفت در راستای وظایف دینی و انقلابی خویش، بحثی تحت عنوان "تبیین جایگاه تربیت…
پژوهشگران در دانشگاه «بیرمنگام» انگلستان روشی برای آموزش دین به کودکان ابداع کرده اند که به عنوان «رویکرد هدیه به کودک» شناخته شده است. تحقیق حاضر ویژگی های اصلی این روش را توصیف و آن را با شیوه های دیگری که امروزه در تربیت دینی انگلستان به کار می روند مقایسه کرده، فواید آن را به بحث می گذارد. باید تأکید کرد که «رویکرد هدیه» ارائه کننده شیوه است، نه…
تربیت دینی به مفهوم فراگیر آن که به معنای آموزش و پرورش دینی است؛ می تواند کلیدی ترین نقش را در توسعه معنوی و کمال یک جامعه دینی ایفا نماید. هرگونه کاستی یا کوتاهی در این امر، موجب بروز اختلالات و نابهنجاری های جبران ناپذیری در پرورش نسل نوین هر جامعه می شود. از این رو، برای اصلاح جامعه و پیشگیری از انحرافات اجتماعی، لازم است، فرایند تربیت در اندیشه…
تربیت درست کودکان و نوجوانان با استفاده از راهکارهای علمی و روان شناسانه آرزوی همه پدران و مادران در سراسر جهان است؛ اما جامعه اسلامی به این مقدار بسنده نمی کند و ایجاد پشتوانه دینی و فرهنگی در فرزندان این مرز و بوم مقدس را نیز می جوید. برای دستیابی به این هدف والا، به برنامه هایی نیاز است که افزون بر راهکارهای علمی و روان شناختی، از دستورهای دینی…
یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِیسْتَأْذِنْکمُ الَّذِینَ مَلَکتْ أَیمانُکمْ وَ الَّذِینَ لَمْ یبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنْکمْ ثَلاثَ مَرَّاتٍ مِنْ قَبْلِ صَلاةِ الْفَجْرِ وَ حِینَ تَضَعُونَ ثِیابَکمْ مِنَ الظَّهِیرَةِ وَ مِنْ بَعْدِ صَلاةِ الْعِشاءِ ثَلاثُ عَوْراتٍ لَکمْ لَیسَ عَلَیکمْ وَ لا عَلَیهِمْ جُناحٌ بَعْدَهُنَّ طَوَّافُونَ عَلَیکمْ بَعْضُکمْ عَلی بَعْضٍ کذلِک یبَینُ اللَّهُ لَکمُ الْآیاتِ وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکیمٌ[1] ترجمه ای کسانی که ایمان آورده اید! غلامان و فرزندانی که به سنّ بلوغ و…
ظرافت، شکنندگی و انعطاف پذیری شخصیت کودک، پیچیدگی و حساسیت تربیت آنان را آشکار می کند. دوره کودکی و نوجوانی سرشار از عطوفت و نشاط و لبریز از شادی هاست، در این دوره ما شاهد احساسات پاک و بی آلایش نوباوگان هستیم. آنان امانت های الهی در نزد ما بزرگسالان به حساب می آیند و غنچه های باطراوت بوستان زندگی اند. ظرافت، شکنندگی و انعطاف پذیری شخصیت کودک، پیچیدگی و…
جابر می گوید: از امام باقر علیه السلام درباره کودکانی که در نماز واجب شرکت می کنند، سؤال کردم. امام علیه السلام فرمود: آنان را یک جا در قسمت عقب صف های نماز جماعت قرار ندهید، بلکه آنان را (در میان بزرگسالان) پراکنده سازید.[1] سه نکته درباره نماز جماعت کودکان 1- امامت جماعت کودکان برای افراد بالغ صحیح نیست.[2] 2- با اقتدای کودک ممیز به مرد بالغی که شرایط امامت…
یکی از مهمترین وظایف والدین و اولیای کودکان، فراهم آوردن اسباب لازم و مفید در گرایش فرزندان و کودکان به مذهب است. طبیعی است هرچه از کودکی به عنوان باور نهادینه گردد و روی آن کار کرده شود، بسیار ریشه دارتر و مستحکم تر خواهد بود. پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «أدبوا أولادکم علی حبی و حب أهل بیتی و القرآن؛ (7) فرزندان خودتان را…
شناخت خدا برای کودک امر مهمی است. برای آموزش خداشناسی به کودکان روش های متعددی وجود دارد که می توان از آنها در راه معرفی صحیح خداوند و صفات او به کودکان بهره گرفت. در سیره تربیتی معصومین(ع) نیز چهار کلید اصلی مشاهده می شود که عبارتند از: مفروض گرفتن اصل وجود خدا؛ استفاده از دلایل روشن و قابل فهم؛ تاکید بر معرفی خدا از راه صفات؛ ایجاد ارتباط با…
چه جوری خدا رو #ببینیم ؟ خدا رو نمی شه با #چشم دید . چرا ؟ چون خدای بزرگ مثل ما یا چیزای دیگه نیست که بشه با چشم اونو دید . البته ما خیلی چیزا رو با چشمامون نمی بینیم ؛ مثلاً اون پَرده چرا تکون می خوره ؟ چون باد بهش می خوره . آیا بادِ کولر رو میتونی ببینی ؟ نه . آفرین ! درسته ؛ ما…
در رابطه با چگونگی آموزش مفاهیم دینی به کودکان اختلاف نظرهایی وجود دارد. گروهی معتقدند پیش از بلوغ نباید به کودک آموزش دینی داد و گروهی عکس این نظر را معتقدند. از نظر اسلام، به ویژه براساس سیره و رهنمودهای معصومان علیهم السلام ، آموزش مفاهیم دینی از هنگام تولد شروع می شود و آموزش در دوره کودکی پایه و اساس در دوره های دیگر است.(2) از طرفی، آموزش صحیح…
تقویت روخوانی قرآن از اهمیت بالایی برخوردار است. دانش آموزان تأثیر زیادی را از خانواده و معلمان خود میگیرند. تأثیرگذاری این دو نهاد به قدری عمیق است که پایدارتر از آموزههای وجودی هر فرد دیگری در ذهن و ناخودآگاه کودک ثبت میشود. علاوه بر این، والدین میتوانند تأثیر كلام و رفتار معلم را در روند آموزش کودک خود تثبیت یا آن را پاک کنند. از سوی دیگر آموزش قرآن به…
تدریس قرآن کریم مشکلات و ظرافتهای خاص خود را به همراه دارد، به همین علت انواع روش های تدریس قران ابتدایی بوجود آمده است. به عبارتی، آموزگار باید ضمن آشنا کردن دانش آموزان با کلمات و مفاهیمی جدید، آنها را با اهداف آیات نیز آشنا کرده و آنان را برای یادگیری هر چه بهتر این درس تشویق کند. در همین راستا، در این مقاله قصد داریم تا بیشتر با اهمیت…